29 mar Odporność psychiczna – czym jest i jak ją wzmacniać?

PROBLEM:

Bieżąca sytuacja, w jakiej się wszyscy znaleźliśmy dostarcza dużo stresu i wywołuje wzmożony niepokój. Stres wpływa teraz na liderów, zespoły i każdy doświadcza go indywidualnie na swój sposób. Wszyscy teraz muszą się odnaleźć w nowej rzeczywistości chaosu, przymusowej pracy zdalnej. Pojawia się bezradność, dużo emocji, brak możliwości bezpośredniej komunikacji, lęk o przyszłość, niepewność. W tej chwili nasza odporność, również ta psychiczna, jest mocno testowana.

Wiele osób nie może się odnaleźć w tej sytuacji, przeżywają one nadmierne koszty emocjonalne. Czujemy się zaniepokojeni, zlęknieni i mamy bardzo dużo zmartwień. Sytuacja jest niepewna i rozwija się bardzo dynamicznie, a w związku z tym możemy mieć wrażenie, że kompletnie nie mamy nad nią kontroli. Naturalną rzeczą jest, że zamartwiamy się, wpadamy w złość, odczuwamy smutek, lęk, niepokój, obawiamy się o przyszłość.

Czy jednak możemy lepiej sobie radzić w tak trudnych okolicznościach?

Badacze od dawna zastanawiają się, dlaczego wobec tych samych zdarzeń jedni potrafią lepiej sobie radzić z trudnościami, a drudzy zaczynają się przejmować, zamartwiać, a nawet panikować. Co ich różni?

Czy możemy wzmocnić naszą psychikę, by lepiej sobie poradziła w tym trudnym czasie?

Czy możemy być bardziej odporni na stres oraz lepiej kontrolować własne emocje, reakcje i radzić sobie w tych trudnym czasie, pełnym nieoczekiwanych wyzwań?

Badacze potwierdzają, że można. Mimo, że odporność psychiczna może mieć wyraźny związek z czynnikami genetycznymi, to nasz wpływ na jej rozwój jest olbrzymi. Za pomocą odpowiednich technik możemy wpłynąć na jej wzmocnienie.

ROZWIĄZANIE

Czym jest odporność psychiczna ?

Odporność psychiczna to sposób, w jaki radzimy sobie ze stresem. Odporność psychiczna jest płaszczem ochronnym przed tym, co przynosi nam życie.

Doktor Peter Clough, dziekan Wydziału Psychologii University of Hull, autorytet w tej dziedzinie, definiuje odporność psychiczną jako zdolność człowieka do radzenia sobie z wyzwaniami, presją i trudnościami.

Odporność psychiczna (mental toughness) – to umiejętność skutecznego radzenia sobie z wyzwaniami, ze stresem i z presją. Jest to zdolność do zarządzania sobą – umiejętność radzenia sobie z emocjami, kontrolowania własnych odczuć i reakcji w określonych sytuacjach. Determinuje ona sposób reagowania na trudności, zarówno w życiu zawodowym, jak i prywatnym.

“Odporność Psychiczna stanowi cechę osobowości, determinującą w znacznym stopniu sposób, w jaki ludzie reagują na wyzwania, stres i presję, niezależnie od okoliczności”.
Clough& Strycharczyk

“Zdolność danego człowieka do efektywnego radzenia sobie z czynnikami stresu, presją i wyzwaniami, oraz osiąganie wydajności odpowiadającej swym możliwościom niezależnie od okoliczności”.
Clough& Earle

Dlaczego odporność psychiczna jest ważna?

Dzięki rozwojowi odporności psychicznej pracownicy i całe zespoły mogą w znaczący sposób podnieść własną zdolność radzenia sobie z trudnościami, zachować równowagę emocjonalną, lepiej się adaptować do sytuacji, unikać negatywnych efektów nadmiernego stresu i dzięki temu lepiej poradzić sobie z sytuacją, nawet tą bardzo trudną.

Osoby odporne psychicznie:

• Lepiej radzą sobie ze stresem, potrafią zachować spokój w obliczu presji i kryzysu
• Łatwiej radzą sobie z niepowodzeniami, zmianami i trudnościami
• Potrafią lepiej zarządzać sobą, ponieważ potrafią zdiagnozować kluczowe elementy swojej efektywności lub jej braku
• Stawiają sobie cele i są bardziej wytrwali w dążeniu do ich osiągnięcia
• Zachowują dystans psychiczny
• Mają poczucie sprawczości i kontroli nad własnym życiem, co pozwala im planować przyszłość

4 kluczowe czynniki, składające się na odporność psychiczną:

Badania w Instytucie Psychologii na Uniwersytecie Hull w Wielkiej Brytanii pod kierunkiem prof. Peter Clough pozwoliły na identyfikację 4 komponentów odpowiedzialnych za kształtowanie odporności psychicznej (tzw. 4C).

1. CONTROL – KONTROLA/POCZUCIE WPŁYWU (przekonanie o tym, że kontroluje się swoje emocje i los)
2. CHALLENGE – WYZWANIE (postrzeganie wyzwania jako szansy)
3. COMMITMENT – ZAANGAŻOWANIE (wytrwałość w realizowaniu zadań)
4. CONFIDENCE – PEWNOŚĆ SIEBIE (wysoki poziom wiary w siebie)

Każdy z tych poszczególnych elementów możemy rozwijać, by stać się bardzo odpornym i lepiej radzić sobie z wyzwaniami.

Czy można zmierzyć własną odporność psychiczną?

Badanie odporności psychicznej umożliwia narzędzie testowe MTQ48 (Mental Toughness Questionnaire 48). Możemy zmierzyć komponenty odporności psychicznej dzięki zastosowaniu testu psychometrycznego. Uczestnicy wypełniają test psychometryczny, składający się z 48 pytań, po którym otrzymują obszerny raport rozwojowy, wskazujący dokładne wyniki i proponowane sposoby na pracę z nimi. MTQ 48 TO innowacyjne, naukowo opracowane narzędzie do mierzenia Siły i Odporności Psychicznej. Dzięki zastosowaniu testu MTQ48 potrafią oni zdiagnozować kluczowe elementy swojej odporność lub jej braku. Diagnoza uzyskana dzięki testowi pozwoli zobaczyć, jakie są zasoby danej osoby oraz podjąć konkretne działania nastawione na podniesienie siły i odporności, a w rezultacie – efektywności w działaniu i samopoczucia.

Narzędzie to jest rzetelne i wiarygodne, poparte licznymi badaniami uniwersyteckimi. Jest istotnym elementem oceny osobowości, znajdującym zastosowanie w wielu dziedzinach życia zawodowego i prywatnego osób badanych. Jego wydawcą jest międzynarodowy lider narzędzi analiz dla biznesu AQR (http://www.aqr.co.uk/page/mentaltoughness).

Test umożliwia diagnozę poziomu siły i odporności poszczególnych uczestników, jak i całego zespołu.

Test zapewnia raport:

• rozwojowy wskazujący wyniki w 4 obszarach
• zespołowy wskazujący wyniki dla całego zespołu
• postępów oparty o bieżącą i poprzednią analizę
  
  oraz sugestie rozwojowe i szkoleniowe mające na celu poprawę efektywności

Czy możliwy jest rozwój odporności i siły psychicznej?

Zdecydowanie tak! Możemy rozwijać odporność psychiczną i są na to potwierdzone sposoby.

Peter Clough i Doug Strycharczyk twierdzą, że odporność jest dość plastyczną cechą naszej osobowości. Większość cech odpowiedzialnych za siłę i odporność psychiczną można kształtować. Są to umiejętności, które możemy rozwijać, przez co stajemy się bardziej odporni na stres, nieustanne zmiany, niepowodzenia. To dzięki wytrwałości, odwadze i konsekwentnemu działaniu znacząco podwyższamy naszą osobistą efektywność i zwiększamy poziom satysfakcji. Nie musimy być więc skazani na własne geny. Siłę i odporność psychiczną możemy wzmacniać, rozwijać i trenować.

Jest to cecha elastyczna naszej osobowości, którą możemy ją rozwijać i są na to potwierdzone sposoby. Możemy wpływać na nastawienie i własne reakcje, by lepiej radzić sobie ze zmianami, napięciem i niepokojem. Możemy również skuteczniej redukować stres oraz zdobyć umiejętność skutecznego zarządzania emocjami i własnymi zasobami w obliczu wyzwań i nagłych zmian.

W jaki sposób możemy ją rozwijać?

Odporność psychiczna nie jest abstrakcyjnym pojęciem, w realnym życiu związana jest z konkretnymi działaniami. Siła i odporność psychiczna jest jak mięsień. Musi być wzmacniania, aby rosła i się rozwijała. Buduje się poprzez trening zmiany nawyków w myśleniu i nawyków w działaniu. Są to umiejętności, które możemy rozwijać, dzięki czemu stajemy się bardziej odporni na stres, niepowodzenia, a dzięki wytrwałości i konsekwentnemu działaniu znacząco podwyższamy naszą osobistą efektywność.

Wielkie niebezpieczeństwa i kryzysy pokazują nam, o ile większe niż przypuszczaliśmy są nasze rezerwy. William James

Sesja indywidualna online z testem MTQ48

Zapraszam na sesję z testem MTQ48, aby dowiedzieć się więcej o swojej sile i odporności psychicznej. Diagnoza uzyskana dzięki testowi pozwoli zobaczyć, jakie masz zasoby lub Twój zespół oraz podjąć konkretne działania nastawione na podniesienie siły i odporności, a w rezultacie – efektywności w działaniu i samopoczucia.

Sesja zawiera:

• Dostęp online do testu MTQ 48, sprawdzającego poziom siły i odporności (Mental Toughness)
• Pisemny raport opisujący wyniki odporności i proponowane sposoby rozwoju
• Sesję z licencjonowanym konsultantem Mental Toughness, na której otrzymują Państwo konkretne wskazówki oraz opracowuje strategię rozwoju siły i odporności.

Autorka: Katarzyna Ujek – trener odporności psychicznej/konsultant narzędzia MTQ48

Literatura:

Odporność psychiczna. Strategie i narzędzia rozwoju, D.Strycharczyk, P.Clough

Rezyliencja. Jak ukształtować fundament spokoju, siły i szczęścia, R.Hanson, F.Hanson

Materiały uzupełniające temat:

• Czym jest odporność psychiczna i jak możemy ją rozwijać?
• Czy i jak możemy trenować umysł?